Pensioen in eigen beheer

Geplaatst op: 20 maart 2017

Pensioen in eigen beheer

Op 7 maart is het wetsvoorstel Uitfasering Pensioen in eigen beheer (PEB) aangenomen. Door deze wet is het vanaf 1 april 2017 voor een directeur-grootaandeelhouder (DGA) niet langer mogelijk om fiscaal gunstig pensioen in eigen beheer op te bouwen. De wet biedt de mogelijkheid aan DGA's om desgewenst af te stempelen, en de aanspraak daarna ofwel af te kopen, ofwel om te zetten in een oudedagsvoorziening. DGA's kunnen besluiten gebruik te maken van de mogelijkheden die de wet biedt om het pensioen in eigen beheer uit te faseren en te profiteren van de fiscale faciliteiten die worden geboden. In ieder geval moet voor 1 juli door alle DGA's (voor zover niet eerder gebeurd) de opbouw van het pensioen in eigen beheer worden stopgezet.

Invoeringstermijn en gevolgen

Doordat de pensioen in eigen beheer maatregelen pas op 1 april 2017 in werking treden kan nog tot die datum pensioen in eigen beheer worden opgebouwd.  
De aangekondigde coulancetermijn van drie maanden start op de datum van inwerkingtreding van de wet, zodat nog tot 1 juli 2017 de tijd bestaat om de benodigde administratieve handelingen te verrichten. 

Keuzes

Directeur-grootaandeelhouders hebben na het aannemen van het wetsvoorstel drie keuzes:

  • afkopen;
  • omzetten in een oudedagsverplichting;
  • pensioenpot bevriezen.

Afkoopregeling. DGA’s die willen afkopen, stempelen de aanspraak op hun pensioen af tot balanswaarde en kunnen ineens uitkeren onder inhouding van loonheffing. Voor de afkoop is de korting op de grondslag in 2017 34,5 %, in 2018 nog 25 % en in 2019 nog 19,5 %.

Is er een partnerpensioen dan moet de (ex-)partner toestemming geven voor de afkoop. De partner kan bij afkoop financiële compensatie eisen voor het verlies van pensioenrechten. Geeft de partner géén toestemming voor de afkoop, dan wordt het pensioen bevroren. Er kan dan niet meer worden opgebouwd, maar de al opgebouwde rechten blijven wel staan.

Oudedagsverplichting (ODV). DGA’s die niet willen of kunnen afkopen hebben tot uiterlijk 31 december 2019 de tijd om de aanspraak op hun pensioen fiscaal geruisloos af te stempelen tot de
balanswaarde en om te zetten in een reservering. Die reservering wordt alleen nog opgerent met een wettelijk voorgeschreven percentage. De uitkering aan de DGA vindt gelijkmatig gedurende 20 jaar
plaats vanaf de pensioenleeftijd of vijf jaar daarvoor. De uitkeringsperiode dient dan tevens met 5 jaar te worden verlengd. De ODV mag ook ingezet worden, op elke gewenst moment, om een lijfrente aan te kopen.

Ook voor deze regeling geldt dat indien er een partnerpensioen is, de (ex-)partner toestemming moet geven.

Handhaven van het opgebouwde pensioen in eigen beheer.Wanneer niet gekozen wordt voor afkoop van het pensioen of voor omzetting in de oudedagsverplichting betekent dat de handhaving van het reeds opgebouwde pensioen in eigen beheer volgens de regels per 31 december 2016. Verdere opbouw van pensioenrechten in eigen beheer is niet mogelijk. Wel zal jaarlijks de pensioenvoorziening tot aan de pensioendatum nog actuarieel oprenten, dus jaarlijks wat toenemen als gevolg van het dichterbij de pensioendatum komen en eventuele indexatie van opgebouwde pensioenrechten. Er is jaarlijks een actuariële pensioenbetekening nodig. De pensioenklem blijft bestaan. Voor reeds ingegane pensioen in eigen beheer geldt dat de uitkering niet wijzigt als gevolg van de wetswijziging.

Deze variant is denkbaar bij DGA's die naar een zo hoog mogelijke pensioenuitkering streven en de dividendklem – die in stand blijft – geen belemmering vormt voor dividenduitkeringen. En deze variant zal – tegen wil en dank van de DGA – aan de orde zijn als de (ex-)echtgenote niet meewerkt aan afkoop of omzetting in ODV. 

Wat moet worden geregeld voor 1 juli 2017?

1. Besluit vergadering van aandeelhouders tot stopzetten pensioenopbouw in eigen beheer
De BV die de pensioentoezegging heeft gedaan, moet een vergadering van aandeelhouders houden waarin wordt besloten de pensioenopbouw in eigen beheer uiterlijk op 31 maart 2017 stop te zetten en waarin voorts wordt besloten de pensioenbrief waarin de pensioenaanspraken van de dga zijn opgenomen aan te passen. De besluiten in de vergadering dienen in notulen te worden vastgelegd. Stopzetting vindt plaats door het pensioen in eigen beheer premievrij te maken. In deze aandeelhoudersvergadering heeft de partner van de dga geen vetorecht.

2. Aanpassen arbeidsovereenkomst en pensioenbrief dga
Voor 1 juli 2017 moet de dga met zijn werkgever overeenkomen om de arbeidsovereenkomst aan te passen door in de pensioenbrief op te nemen dat het pensioen in eigen beheer vanaf 1 april 2017 premievrij wordt voortgezet.
Indien wordt besloten om de toekomstige opbouw van pensioen extern bij een verzekeringsmaatschappij voort te zetten, moet dat ook worden vastgelegd in de pensioenbrief ingevolge een besluit van de vergadering van aandeelhouders.

3. Aanpassen pensioenfinancieringsovereenkomst bij extern eigen beheer pensioen
Is sprake van zogenaamd extern eigen beheer (het pensioen is ondergebracht bij een ander met de dga verbonden lichaam dan de vennootschap die de pensioentoezegging heeft gedaan), dan zal ook de pensioenfinancieringsovereenkomst tussen werkgever en pensioenlichaam moeten worden aangepast (lees: stopgezet).

4. Overheveling van bij een verzekeraar opgebouwd pensioen naar eigen pensioenlichaam
De mogelijkheid bestaat om voor 1 juli 2017 een bij een verzekeringsmaatschappij verzekerd pensioen over te brengen naar het eigen pensioenlichaam. Hierdoor kan dit pensioenkapitaal eventueel worden afgekocht (maar wel zonder korting) of worden omgezet in een oudedagsveplichting. Het verzoek tot overheveling dient voor 1 juli 2017 door de externe verzekeraar te zijn ontvangen, de administratieve afhandeling kan, mits binnen de gebruikelijke termijnen daarvoor, nadien plaatsvinden. 

5. Nagaan of na premievrijmaking het loon van de dga nog gebruikelijk is
Wordt de pensioenopbouw in eigen beheer stopgezet en vindt ter compensatie daarvan ook geen verdere pensioenopbouw bij een verzekeringsmaatschappij plaats, dan kan onder omstandigheden het totale loon lager worden dan het gebruikelijk loon zoals bedoeld in art. 12a Wet LB. In dat geval dient ter compensatie voor het wegvallen van de pensioenpremie het loon te worden verhoogd.

Wat moet worden geregeld indien de dga in 2017, 2018 of 2019 besluit tot afstempeling en afkoop of omzetting in een oudedagsverplichting?

1. Afstempeling van aanspraak
Om recht te hebben op de hoge korting van 34,5% op het te belasten bedrag in geval van afstempeling gevolgd door afkoop of omzetting, moet uiterlijk op 31 december 2017 de afstempeling en afkoop of omzetting hebben plaatsgevonden en voor 31 januari 2018 de vereiste informatie digitaal aan de Belastingdienst zijn verstrekt met toestemming van de (gewezen) partner(s). Voor het recht op de korting van 25% dient een en ander gebeurd te zijn op 31 december 2018 en voor het recht op de korting van 19,5% moet dit uiterlijk op 31 december 2019 zijn geeffectueerd.

2. Afspraken maken met gewezen partner
De (gewezen) partner(s) en de (gewezen) dga moeten afspraken maken over de financiële gevolgen van en de compensatie voor de afstempeling en afkoop dan wel omzetting, welke afspraken ook gelden indien nadien de partners van elkaar willen scheiden. Dit is de verantwoordelijkheid van de betrokken partijen en hun adviseurs.

3. Aanleveren van informatie aan Belastingdienst
Uiterlijk binnen een maand na de datum van afstempeling en afkoop of omzetting van de afgestempelde pensioenaanspraken moet de in art. 12c Uitvoeringsbesluit LB gevraagde informatie aan de Belastingdienst zijn verstrekt. Deze informatie mag alleen worden verstrekt door het invullen van een op de website van de Belastingdienst beschikbaar gesteld formulier. Dit formulier moet ook door elke (gewezen) partner van de (gewezen) dga worden ondertekend. Tevens moet in het formulier worden aangegeven of er voor het geval van echtscheiding een afspraak is gemaakt met de (gewezen) partner over de verdeling van de aanspraken op de oudedagsverplichting indien de pensioenaanspraken na afstempeling daarin zijn omgezet.

(bron: Via Juridica)